Rusya’daki Bolşevik ihtilâlinden sonra bizde de filizlenmeye başlayan Komünizm hevesleri hep dışa bağımlı olarak gelişti. Yer altında faaliyet gösteren TKP, Kominform’a veya Komintern’e, dolayısıyla Moskova’ya tabi idi, yani her emri oradan alıyordu. Bu yüzden de, Rusya’nın Türkiye’den toprak istemesine bile karşı çıkamıyordu. Daha sonra, Çin’e, Yugoslavya’ya, hatta Arnavutluk’a özenen Komünistler de görüldü. Ama, temel bağımlılık Moskova’ya idi. Hele bağımsız olmaya kalkışmak büyük suç teşkil ediyor, afarozlara sebep oluyordu.
Sovyet Rusya dağıldıktan, yani Komünizmi denemesi iflâs ettikten sonra, eski Komünistler bir süre ne yapacaklarını şaşırdılar. Ardından da, dünyanın ve Türkiye’nin değişen şartlarına göre, kendilerine yeni yollar tayin ettiler. Büyük bir kısmı globalci, Amerikancı, Avrupacı oldu. Sefalet edebiyatını bir kenara bırakıp köşe başlarına yerleştiler. Ağzı lâf yapanlar televizyon ekranlarında, eli kalem tutanlar gazete sayfalarında yer buldular. Hatta dönüp ona buna akıl satmaya, yol göstermeye kalkıştılar. Bir taraftan da Türkiye’nin aleyhinde hangi gidiş varsa (eski alışkanlıkla) ona alkış tuttular.
Eski Komünistlerin daha küçük bir bölümü ise, gerçeklerin zorlamasıyla millî bir yol benimsediler. Milliyetçi söylemlerle Komünist sloganların karışımından ibaret yeni bir kılığa büründüler. Bunlar, Sovyet Rusya’ya bağımlı eski Komünist uygulamayı da şimdi tenkit ediyorlar ve kendilerinin millî meselelerde duyarlı olduklarını ifade ediyorlar. Bunca yıl sonra bu da bir doğruya yöneliş sayılabilir.
Peki, eski alışkanlıklarını devam ettirip şu veya bu merkeze bağlanmanın faziletine inananlar hâlâ var mı? Onların sesleri pek çıkmadığına göre nerelerde oldukları meçhul. Belki de, bir yerlerde Komünizm geri gelse de o merkeze bağlansalar diye bekliyor olabilirler.
Ama, doğrusu ya, bu ümit pek zayıf.
